ÇATILARIN DA BAKIMA İHTİYACI VAR!

BAKIMLI BİR ÇATI ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN GARANTİSİDİR!

 

Dr. Atila GÜRSES – ÇATIDER Teknik Komite Başkanı

Onduline Avrasya A.Ş.

Proje Müdürü

 

Her türlü fiziksel etki ve iklim şartlarından en çok etkilenen yapı bileşeni olan çatılar, herhangi bir binanın en kritik ve gözden kaçan bileşeni olabilir. Binayı yağmur, kar, dolu, güneş ışınları, rüzgar gibi dış etkilerden korumanın yanı sıra bir güvenlik bariyeri oluşturan çatılar optimum sağlığa sahip olmalıdır [1].

Birçoğumuz binamızın çatısının, teras çatı mı, eğimli çatı mı, hangi çatı kaplama malzemesi ile kaplanmış olduğu ve ısı ve su yalıtımı var mı v.b. konularda bilgi sahibi olmamakla birlikte, çatıların düzenli bakım gerektirdiğini de bilmeyiz. İşin ilginç yanı Türkiye’deki çatı firmalarının, mimarların, inşaat mühendislerinin ve uygulamacıların birçoğu, çatıların periyodik bakım gerektirdiğini ve bunun da ancak bakım sözleşmesi ile sağlanabileceğini (çok inandırıcı olmamakla birlikte) ya bilmiyorlar ya da bakımı bir iş olarak görmedikleri için bununla uğraşmak yerine sorun çıkarsa onarım yaparız şeklinde bir yaklaşım sergiliyorlar.

Bina sahipleri tarafından baktığımız zaman da, bakım konusu çatıda sorun çıkıncaya kadar hiç kimsenin aklına gelmiyor veya bakım sözleşmesi yapmanın çok maliyetli bir iş olduğu düşünülerek bu konu göz ardı ediliyor. Çatı sisteminde belirgin bir sorun olmaması, sistemin iyi durumda olduğuna dair harika bir işaret olabilir, ancak belirgin bir sorun olmadığı için çatıdaki her şeyin yolunda olduğunu varsaymak, ciddi yapısal sorunlara yol açan ilk hata olabilir [2].

Genellikle çatıda sorun çıkıp bina içine su sızdırmaya başladığı zaman sorunun çözümü için arayışlar başlar. Su bina içine girdikten sonra, hem sağlık konusunda birçok probleme yol açabilir hem de onarımın maddi boyutu çok artmış olabilir.

Oysa ki çatı bakımı, çatı kaplamalarınızın ömrünün uzaması konusunda hayati önem taşır. Düzenli çatı bakımı binaya su girme riskini en aza indirmenin yanı sıra, olası hasarların büyümeden belirlenip çözümlenmesini de sağlayabilir [3].

Bir binanın bakımı hiç bitmeyen bir iştir ve en önemli konulardan biri çatının iyi durumda olmasını sağlamaktır. Çatı malzemeleri ve yapım yöntemlerindeki gelişmelere rağmen çatıların, olası sorunları kontrol etmek ve sert hava koşullarıyla başa çıkmaya hazırlanmak için düzenli kontrol ve bakıma ihtiyacı vardır.

Planlı bir bakım programı sırasında keşfedilen ve onarılan kusurlar, gelecekte potansiyel olarak çok daha büyük bir maliyetten kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

Düzenli çatı bakımı sayesinde;

  • Potansiyel hasarlar erken tespit edilebilir ve su hasarları önlenebilir.

Bir çatının temel işlevlerinden biri suyu dışarıda tutmaktır. Çatılarda hava koşulları ve çeşitli fiziksel etkiler nedeniyle su sızıntısı, bozulma, küflenme v.b. hasarlar oluşabilir. Küçük hasarların önceden fark edilmesi her zaman mümkün olmayabilir. Düzenli bakım, bu tür sorunların erken tespit edilmesine ve onarılmasına olanak tanıyarak binanın içinde ve yapısal bileşenlerinde uzun vadede yüksek maliyetli olabilecek su hasarlarını önler. Küçük bir çatlaktan su sızması bile, küf oluşumuna, yapısal elemanların yük taşıma kapasitesinin zayıflamasına, iç kaplamalarda hasara, elektrik tehlikelerine ve iç donanımın zarar görmesine neden olabilir. Çatıda sızıntı olmasa bile yanlış katmanlaşma yoğuşmaya neden olabilir ve bu da sızıntı sonucu oluşan hasarlardan farksız hasarlara neden olur. Düzenli çatı bakımının anahtarı, hasarları erken bulmaktır. Çatı hasarlarının giderilmesi pahalı olabilir. Düzenli bakıma yatırım yapmak, olası hasarların ilk belirtilerinin tespit edilmesini ve sorunun daha ciddi hale gelmeden düşük maliyetlerle çözülebilmesini sağlar [1, 7, 8, 13, 16].

Şekil 1: İşlevsel ve işlevsiz çatı katlarının kış koşullarında karşılaştırılması [16].

  • Çatının ömrü önemli ölçüde uzatılabilir.

Her şey gibi çatılar da zamanla eskir. Bozulma sonunda yapısal hasarlar, su sızıntıları ve daha birçok soruna neden olur. Düzenli bakım, çatı kaplama uzmanlarının, binanın bütünlüğünü tehlikeye atmadan çatıdaki zayıf noktaları belirlemesini ve düzeltmesini sağlar. Bu hassas alanların zamanında onarımlarla güçlendirilmesi, çatının dış kuvvetlere dayanabilmesini ve yük taşıma kapasitesini korumasını sağlar. Küçük sorunları erken tespit etmek ve derhal ele almak, bunların çatının tamamen değiştirilmesini gerektirebilecek daha büyük sorunlara dönüşmesini önlemeye yardımcı olur. Bu sayede binanın dokusu, özellikle iç mekanı, aşınma ve yıpranmaya karşı sürekli olarak korunur. Bunu yanı sıra çatının, kurulumdan itibaren çok az bakım veya hiç bakım gerektirmeden çok uzun süre dayanması sağlanabilir [1, 2, 4, 6, 8, 9, 13, 14].

  • Maliyet tasarrufu sağlar.

Çatılardaki su sızıntılarından kaynaklanan hasarlar bazen günlerce, haftalarca ve hatta daha uzun süre fark edilmez. Çürüme, küflenme, bozulma vb. sorunlar zamanla kalıcı hasarlara dönüşür ve çatının tamamen yenilenmesine neden olacak boyutlara gelebilir.

Düzenli bakım bir miktar maliyet gerektirse de ihmal nedeniyle oluşabilecek büyük onarımların veya çatı değişiminin maliyetinden çok daha ucuzdur. Düzenli bakım ve küçük onarımlar, küçük sorunların daha büyük, daha pahalı sorunlara dönüşmesini önleyebilir. Bu sorunlara önceden hazırlıklı olma yaklaşımı, bina sahiplerine zaman içinde önemli miktarda para tasarrufu sağlayabilir [2, 3, 6, 7, 12].

  • Bakım onarım maliyetlerini azaltır.

Düzenli bakım gereksiz bir harcama gibi görünse de uzun dönemde bakım ve onarımların düşük maliyetlerle çözümlenmesini sağlar. Küçük sorunlar erken tespit edilerek, pahalı onarımlar ve hatta çatının tamamen değiştirilmesini gerektirebilecek büyük sorunlar önlenebilir [9, 13, 14].

  • Enerji verimliliğinin arttırılması sağlar.

Çatılar zamanla doğal olarak aşınır ve performanslarında düşüşler meydana gelir. Bina içinde hissedilemeyen çatı üzerindeki çatlaklar, delikler ve zayıf yalıtım, kışın ısı kaybına, yazın da aşırı ısınmaya neden olabilir. Bu da ısıtma ve soğutma sistemlerinin daha uzun süre çalışmasına ve daha fazla enerji harcamasına neden olarak enerji maliyetini arttırabilir. Düzenli olarak yapılan bakımlar sayesinde ısı, su yalıtımı ve havalandırması en uygun şekilde yapılan çatılar, performanslarını ilk yapıldıkları zamandaki şekilde sürdürürler. Bakımlı bir çatı, optimum iç ortam sıcaklıklarının korunmasına yardımcı olur, ısıtma ve soğutma sistemleri üzerindeki yükü azaltarak enerji tüketimini azaltır ve aynı zamanda elektrik faturalarında maliyet tasarrufu sağlar [1, 3, 4, 6, 8].

Şekil 2: Isı yalıtımlı ve ısı yalıtımsız binaların yaz ve kış koşullarında

karşılaştırılması [17].

 

  • Hasar ve güvenlik risklerini en aza indirir.

Bakımı yapılmayan bir çatı, çökme veya moloz düşme riski de dahil olmak üzere kaza ve yaralanma gibi güvenlik tehlikeleri oluşturabilir. Düzenli bakım, çatının hem bina sakinleri hem de halk için güvenli kalmasını sağlar. Ayrıca, bakımsız bir çatının neden olduğu kazalardan kaynaklanabilecek sorumluluk sorunları riskini de azaltır.

Bağlantılarında problem oluşan çatılarda kaplama malzemeleri, diğer çatı bileşenleri ve hatta çatının tamamı şiddetli bir rüzgarda uçabilir. Su birikintileri ve sızıntılar nedeniyle oluşan yapısal hasarlar, bina sakinleri ve tamir-bakım  personeli için tehlike oluşturabilir. Düzenli bakım sayesinde, potansiyel güvenlik riskleri belirlenebilir ve kaza olasılığı azaltılır [3, 8, 11, 12]

Resim 1: Şiddetli rüzgarda alt yapısı ile birlikte uçan çatı [18].

 

  • Çatı drenaj sisteminin kesintisiz çalışması sağlanır.

Su giderlerinin tıkanması, çatılarda en sık rastlanılan problemlerden biridir. Yağmur oluklarında su giderinin tıkanması sonucunda, dere içinde biriken toz toprakla birlikte çamur haline gelen su taşar ve bina cephesini kirletir. Gizli derelerde su giderinin tıkanması sonucunda derede biriken su, saçaktaki yalıtımın üst seviyesini geçtikten sonra bina içine girerek büyük hasarlara neden olabilir.

Çatı bakımı, tüm giderleri temiz ve tıkanmamış tutmak, doğru şekilde çalıştıklarından emin olmak için çok önemlidir. Metal drenaj sistemleri uygun şekilde korunmazsa paslanır, sızıntı yapar ve diğer yapısal hasarlara neden olur [9].

Resim 2: Tıkanan yağmur oluklarının temizlenmesi [19].

  • Bina içinde küflenme nedeniyle oluşabilecek sağlık sorunları önlenir.

Sızdıran bir çatı, çiçeklenme ve küf oluşumu için optimum koşullar yaratır. Küf fark edilmeden büyüyebilir ve yayılabilir ve zamanla sağlık sorunlarını tetikleyebilir. Küf sporları genellikle kolayca bozulur, bu da sporların havaya karışmasına ve binanın diğer bölümlerine gitmesine neden olur. HVAC/klima sisteminin yakınındaki bir alana bulaşan küf, binada yaşayanların tamamının sağlığını riske atabilir. Küf sporlarının uzun süre solunması astımı, deri döküntülerini, baş ağrılarını ve diğer solunum yolu hastalıklarını tetikleyebilir. Çatılardaki düzenli bakımla bina içerisinde küf oluşması ve küfün neden olabileceği olası sağlık problemleri önlenebilir [1].

Resim 3: Tavanda ve duvarlarda küflenme [20].

  • Binanın estetik çekiciliğinin sürekliliği sağlanarak yatırım değeri korunabilir.

Çatılarda yosun, liken ve diğer organik büyümeler yaygın sorunlardır ve çatının lekeli görünmesine neden olur. Bakımlı bir çatı, binanın görünümünü güzelleştirerek kaldırım çekiciliğine olumlu katkıda bulunur. Düzenli bakımı yapılan iyi durumdaki bir çatı, binanın değerini korumaya ve arttırmaya yardımcı olur ve bu da onu potansiyel alıcılar veya kiracılar için daha cazip bir teklif haline getirir. Binada herhangi bir su sızıntısı sorunu yaşanmayacağı için kiracılar bina sahibine çatı konusunda şikayette bulunamazlar [1, 3, 5, 6, 7, 9, 14].

Resim 4: Çatının basınçlı su kullanılarak yosunlardan temizlenmesi [21].

  • Üretici firmaya ve sigortaya karşı binanın sağlamlığının garanti edilmesi sağlanır.

Konut sigortası, ev ve içindeki eşyaları, su baskını ve deprem gibi doğal afetlerden hırsızlık ve yangına kadar pek çok riske karşı koruyan geniş kapsamlı sigorta çeşididir. Konut sigortası, herhangi bir tehlikede ya da konutta meydana gelen bir hasarda sigortalıların büyük masraflardan kurtulmasını sağlar. Bu sigorta türü zorunlu olmayıp isteğe bağlı olarak yaptırılır. Aynı zamanda yalnızca ev sahipleri değil, kiracılar da konut sigortasından yararlanabilir. Evin maliki olmasa da konutta ikamet edenler eşyalarını bu sigorta ile güvence altına alabilir.

Birçok çatı kaplama malzemesi, sigorta ve garanti şartlarının bir parçası olarak düzenli bakım gerektirir. Çatı uçması gibi daha büyük hasarlara neden olabilecek durumlar da üretici firma garantisi ve konut sigortası kapsamında olabilir. Bu durumda ihmal ve tedbirsizlik olmaması şartı vardır.  Hasar durumunda, gerekli ve makul tüm ihtiyati tedbirlerin alındığının kanıtlanıp kanıtlanamayacağı önemli bir rol oynar. Bu gerekliliklere uyulmaması, garantileri geçersiz kılabilir ve bina sahibini herhangi bir onarım veya değiştirmeden tamamen sorumlu bırakabilir. Üretici firmaların garanti şartlarında bu konu detaylı olarak belirtilmiştir. Düzenli bakım çatının, bina yönetmeliklerine, üretici firma garantilerine ve sigorta şartlarına uygun kalmasını sağlar. Sigorta şirketleri ile hasarın oluşma şartları ve sonuçları detaylı bir şekilde görüşülmelidir.

Düzenli çatı bakımı, çatıda fırtına hasarı riskini azaltabilir. Çok sayıda mahkeme kararı, ev sahiplerinin kalifiye uzmanlar tarafından düzenli çatı bakımı yaptırmak zorunda olduğunu kanıtlamaktadır. Sigorta sektörü, şiddetli hava olaylarının sayısının ve yoğunluğunun artma eğiliminde olduğu gerçeğine uzun zamandan beri uyum sağlamıştır. Bu nedenle, hasar durumunda, birçok sigorta şirketi, rüzgar gücünden bağımsız olarak, çatının geçerli kriterlere göre sağlam ve fırtınaya dayanıklı olduğuna dair kanıt ister. Yönetilemezse veya daha sonra bir yenileme birikimi keşfedilirse, mevcut sigorta kapsamına rağmen düzenleme kısıtlamaları mümkündür. Ek olarak, bir çatının fırtına koruması için gereksinimler artmaktadır.

Sigorta şirketlerine göre bu sorunun yanıtı değişmekle birlikte, poliçede belirtilen kriterlere göre konut sigortası çatı probleminin masraflarını karşılayabilir. Kar birikmesi ve yoğun yağış gibi nedenlerle yaşanan çatı akması poliçe kapsamında değerlendirilir. Akma nedeniyle ev içindeki eşyalarda meydana gelen hasarlar da sigorta kapsamında karşılanabilir. Bununla birlikte, problemli izolasyon gibi ev sahiplerinin hataları nedeniyle yaşanabilecek çatı akmaları poliçede yer almayabilir.

Alman Medeni Kanunu’nun 823. maddesine göre binanın sahibi veya yöneticisi yılda en az bir kez çatıların bakımını düzenli olarak yaptırmak ve hasarları onarmakla yükümlüdür.

Aksi takdirde, özen yükümlülüğünün ve yol güvenliğinin ihmal edilmesi, önemli cezalara ve sigorta kapsamının kaybedilmesine neden olabilir!

Düzenli çatı bakımı, çatının güvenli ve uygun durumda olmasını ve tam sigorta kapsamının korunmasını sağlar. Federal Adalet Divanı’nın kararlarına kadar ve bu kararlar da dahil olmak üzere çok sayıda mahkeme kararı, bu önlemin önemini vurgulamaktadır: sadece fırtına güvenliğini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda yol güvenliğini, yani kiremit, güneş paneli v.b. gibi çatıdan düşen nesnelerin neden olduğu hasara karşı korumayı da sağlar. Çatı bakımı bu nedenle ev sahibinin yükümlülüklerinden biridir. Uzmanlar, güvenli tarafta olmak için düzenli yıllık bakım önermektedir [3, 6, 8, 10, 11, 12,13, 14, 15].

 

Sonuç

 

Türkiye’de çatıların düzenli bakımı ile ilgili bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun (KMK) 4. Maddesi gereğince çatılar, bacalar, genel dam terasları gibi alanlar “Ortak Alan” dahilinde olup, yine aynı kanunun 19. Maddesi ve 20. Maddesi gereğince Kat malikleri, ana gayrimenkulün bakımını mimari durumunu, güzelliğini ve sağlamlığını titizlikle korumaya mecburdurlar. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/8 md.) Kat maliklerinden biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça anagayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz. Ancak, ortak yer ve tesislerdeki bir bozukluğun ana yapıya veya bağımsız bir bölüme veya bölümlere zarar verdiğinin ve acilen onarılması gerektiğinin veya ana yapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmiş olması halinde, bu onarım ve güçlendirmenin projesine ve tekniğine uygun biçimde yapılması konusunda kat maliklerinin rızası aranmaz.

Bununla birlikte tüm Kat Malikleri arsa payları oranında Ana Gayrimenkulün “Ortak Alan” larında oluşan giderlerden sorumludurlar. Üst katlarda oturan Kat Maliklerinin yaşamış oldukları bu sorunlardan ötürü hem kendi dairelerinde oluşan zararlar için hem de Çatının Onarımı için gereken masrafları, zararları Kat Maliklerinden hisseleri oranında talep etme hakları mevcuttur [22]. Buradan, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre çatıda sorun çıkmadan düzenli bakım anlaşması yapılamayacağı sonucu ortaya çıkıyor. Ancak, düzenli çatı bakımı binalar için bir seçenek değil, bir zorunluluktur. Çatının ömrünü uzatır, uzun vadede para tasarrufu sağlar, su hasarını önler, enerji verimliliğini artırır, uyumluluğu sağlar, estetik çekiciliği ve mülk değerini artırır ve güvenlik ve sorumluluk sorunlarına karşı koruma sağlar. Bina sahipleri, çatı bakımında en iyi uygulamaları benimseyerek binalarının gelecek yıllar boyunca işlevsel, güvenli ve değerli kalmasını ve üretici ve sigorta garantilerinin geçerli kalmasını sağlayabilir.

Düzenli bakım genellikle yılda 2 kez yapılır. Sanıldığı gibi çok yüksek maliyetli olmayan çatı bakımı, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanununda belirtildiği gibi sorun oluştuğu zaman değil, uzman bir firma ile sözleşme yapılarak ve her yıl sözleşmenin yenilenmesi şeklinde yapılmalıdır. [3,8].

 

 

KAYNAKLAR

[1] Url-01 <https://titanrebuild.com/roof-maintenance-importance/>, Kiran, 2021, 6 Reasons Why Roof Maintenance Is Important, 2021, erişim tarihi 16.01.2024.

[2] Url-02 <https://www.linkedin.com/in/jorge-joya-a452b114?trk=article-ssr-frontend-pulse_publisher-author-card>, Joya, J., 2022,The Importance of Roof Maintenance, erişim tarihi 16.01.2024.

[3] Url-02 <https://theassistant.io/technology/the-importance-of-regular-roof-maintenance-for-commercial-buildings/>, Haham, 2024, The Importance of Regular Roof Maintenance for Commercial Buildings, erişim tarihi 17.01.2024.

[4] Url-04 <https://www.buildingtransformation.com/the-importance-of-roof-maintenance/>, 2020, The importance of roof maintenance, erişim tarihi 18.01.2024.

[5] Url-5 <https://www.dordognebusiness.fr/actualite/5>, Quelle est l’importance d’entretenir une toiture?, 2023, erişim tarihi 18.01.2024.

[6] Url-06 <https://www.rackleyroofing.com/blog/why-regular-maintenance-important/>, Why Is Regular Maintenance So Important For Your Commercial Roof?, , 2023, erişim tarihi 18.01.2024.

[7] Url-06 <https://eikenhout.com/why-roof-maintenance-is-important/> Why Roof Maintenance is İmportant, 2023, erişim tarihi 18.01.2024.

[8] Url-08 < https://www.industrialroofing.ca/importance-of-flat-roof-maintenance/>, The Importance of Regular Flat Roof Maintenance for Commercial Buildings, 2023, erişim tarihi 18.01.2024.

[9] Url-09 <https://www.roofcorp.com/benefits-of-flat-roof-preventative-maintenance/>, The Benefits of Flat Roof Maintenance and Why You Should Invest İn It, 2023, erişim tarihi 18.01.2024.

[10] Url-10 <https://www.dach.de/dach/dachsanierung/ist-eine-dachwartung-noetig-oder-sogar-pflicht-02101>, Dachwartung Ist eine Dachwartung nötig – oder sogar Pflicht?, 2023, erişim tarihi 20.01.2024.

[11] Url-11 <https://setz-leuwer.de/dach-wartung-ist-pflicht-so-bleibt-ihr-dach-schadenfrei>, Dach-Wartung ist Pflicht: So bleibt Ihr Dach schaden frei, 2023, erişim tarihi 20.01.2024.

[12] Url-12 <https://www.amd-dachdeckerei.de/warum-eine-dachwartung-so-wichtig-ist/>, Warum Eine Dachwartung so Wichtig Ist, 2023, erişim tarihi 20.01.2024.

[13] Url-13 <https://fastercapital.com/de/inhalt/Daecher–Inspektion-des-Daches–Wichtige-Schritte-fuer-eine-gruendliche-Hausinspektion.html>, Daecher Inspektion des Daches Wichtige Schritte fuer eine gruendliche Hausinspektion,12.12.2023, erişim tarihi 20.01.2024.

[14] Url-14 <https://www.coverto.be/dakbeheer/>, Repetitieve dakinspecties voor opmaak meerjareninvesteringsplan, 2023, erişim tarihi 20.01.2024.

[15] Url-15 <https://www.sigortam.net/konut-sigortasi-hangi-riskleri-kapsar>, Konut Sigortası Nedir, Neleri Kapsar?, 08.06.2023, erişim tarihi 23.01.2024.

[16] Url-16 <https://www.allweatherexteriors.ca/condensation-how-it-becomes-a-roof-problem-and-ways-to-address-it>, Condensation: How It Becomes a Roof Problem and Ways to Address It, erişim tarihi 09.11.2023.

[17] Url-17 <https://kiosk-express.pl/ulga-termomodernizacyjna-kto-moze-skorzystac>, C to jest ulga termomodernizacyjna i kto może z niej skorzystać?, erişim tarihi 09.11.2023.

[18] Url-18 <https://static.vesti.rs/slike-4/NEVREME-U-PRIJEDORU-Jak-vetar-srusio-krov-hotela-vise-dalekovoda-van-napona.jpg>, Jak vjetar uništio je krov Brčko gas hotela u Prijedoru, 27 Ekim 2017, erişim tarihi 20.01.2024.

[19] Url-19 < https://i.pinimg.com/originals/4f/90/0a/4f900aad0d161d63e738635febfcf

10c.jpg>, Gutter Cleaning Before and After, erişim tarihi 20.01.2024.

[20] Url-20 <https://cfrsfl.com/wp-content/uploads/2021/07/protect-your-home-and-health-with-proper-mold-removal.jpg>, How to destroy fungus and black mold on walls, wallpaper and furniture?, erişim tarihi 20.01.2024.

[21] Url-21 < https://fastly.4sqi.net/img/general/600×600/398869057_UNdCgYoDndhvpgy9CIakxQzRMqb3ix4fHfhbyoTxMNE.png>, Cleaning concrete roof tiles that accumulate moss, erişim tarihi 20.01.2024.

[22] Url-22 <http://eraykaratas.av.tr/2020/05/06/makale/>, 05.06.2020, KARATAŞ., E., Ortak Alan Olan Çatının Akmasından Dolayı Kat Mülkiyeti Kanunu 19. ve 20. Maddelerine Göre Kat Maliklerinin Sorumluluğu, erişim tarihi 27.01.2024.